Każde zobowiązanie kredytowe pociąga za sobą ryzyko niespłacalności. Na skutek różnych sytuacji życiowych kredytobiorca czasami nie jest w stanie zwrócić zapożyczonej kwoty wraz z odsetkami. Co wtedy robić? Jakie prawa ma bank, a jakie kredytobiorca?
Rozwiązań jest kilka, ale żeby można było z nich skorzystać konieczne jest, aby pomyśleć o zabezpieczeniu już w momencie podpisania umowy kredytowej. Jeśli nie możemy spłacić jednej, czy dwóch rat kredytu, wówczas na uzasadniony wniosek kredytobiorcy bank może podjąć decyzję o zawarciu z kredytobiorcą ugody o przedłużeniu terminu spłaty kredytu bądź o rozłożeniu na raty kwoty kredytu pozostałej do spłaty. Decyzja taka powinna być poprzedzona: przedstawieniem przez kredytobiorcę programu uzdrowienia gospodarki, którego realizacja zapewnia, według oceny banku, uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie, jeżeli kredytobiorca utracił zdolność kredytową lub przedstawieniem źródeł spłaty kredytu, które zapewnią, według oceny banku, spłatę kredytu w terminie możliwym do przyjęcia przez bank.
Bank może uzależnić dalsze kredytowanie od przedstawienia zabezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli kredyt nie był w ogóle zabezpieczony bądź od wzmocnienia prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu. Należy przy tym pamiętać, że przedłużenie spłaty kredytu w przypadku, gdy był on zabezpieczony majątkiem osoby trzeciej wymaga zgody tej osoby. W przypadku gdy kredytobiorca nie spłaci kredytu w oznaczonym w umowie terminie oraz: jeżeli na rachunku bankowym kredytobiorcy brak jest środków na spłatę kredytu w całości lub w części względnie sytuacja finansowa i gospodarcza kredytobiorcy nie wskazuje na to, że spłata tego kredytu nastąpi w terminie możliwym przez bank do przyjęcia, wówczas bank może podjąć decyzję o zaspokojeniu roszczeń banku z tytułu nie spłaconego kredytu z przyjętych prawnych zabezpieczeń kredytu, jeżeli takie zabezpieczenie zostało ustalone w umowie kredytowej, względnie z całego majątku kredytobiorcy.
W przypadku niemożliwości zaspokojenia roszczeń banku w sposób wcześniej opisany bank może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości kredytobiorcy będącego podmiotem gospodarczym na mocy przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 2004 r. Prawo upadłościowe. Kredytobiorca będący podmiotem gospodarczym, który wskutek wyjątkowych niezależnych od niego okoliczności zaprzestał płacenia długów lub przewiduje w najbliższej przyszłości zaprzestanie ich płacenia, może żądać otwarcia postępowania celem zawarcia układu z wierzycielami. Zatem kłopoty ze spłatą kredytu nie zawsze oznaczają zajęcia zobowiązania przez bank. Jest wiele rozwiązań, które pozwalają kredytobiorcy na wyjście z tarapatów finansowych. Warto wcześniej zapoznać się z wszystkimi możliwościami, zanim jeszcze podpiszemy umowę kredytową.